Ageeth Leemkuil is een opgewekte, betrokken vrouw. Ze is beeldend kunstenaar en ervaren met de computer:  het maken van online fotoboeken vindt ze leuk. Maar daar is nog weinig tijd voor.  Ze is vooral mantelzorger van haar echtgenoot met Parkinson. Het leven is niet altijd even vriendelijk. Twee jaar geleden verongelukte haar zoon, dit gaf een grote impact in het leven van haar en haar man. Maar ze is een doorzetter en geeft niet gemakkelijk op. Om af en toe tijd voor zichzelf te hebben, plaatst ze een oproep op www.wehelpen.nl. En dat helpt!
 
Ageeth: ‘Wij zijn vorig jaar benaderd naar aanleiding van mijn advertentie op uw site door een lieve, aardige jonge man die graag een buddy voor mijn man wilde zijn. Hij wil graag iets betekenen voor iemand, ook om zijn eigen leven zinvol te maken. Samen Jazz delen was een wens van hen allebei.’
 
‘Het was vanaf dag 1 een goed contact: over en weer bespraken we de wensen en de mogelijkheden’, vervolgt ze. ‘Wederzijds werd aangegeven open en duidelijk te zijn. We hebben hem gevraagd zich een beetje te verdiepen in Parkinson, anders wordt het lastig als je niet kunt onderscheiden wat een karaktertrek of een symptoom van Parkinson is. Samen hebben zij nu een weg gevonden: er is een vriendschap ontstaan door de passie voor muziek en schaken. Soms maken ze een wandeling. Het voelt heel vertrouwd van alle kanten. We zijn erg blij met hem. Voor mensen met Parkinson is een structuur van tijd en activiteit essentieel. Dat was met hem te regelen. Ook het vertrouwen is heel belangrijk. Ze gaan nu samen af en toe naar een Jazz-concert. Geweldig toch!’
 
Dan valt ze even stil. ‘Ik ben al 10 jaar mantelzorger. En soms is het echt heel zwaar. Ik heb nu borstkanker en veel verdriet over  het verlies van onze zoon. Door de hulp via WeHelpen mag en kan ik nu even af en toe aan mijzelf denken. De kostbare vrije uurtjes geven rust en zorgen ervoor dat we de harmonie in een goed huwelijk kunnen behouden. Een vrijwilliger is zo belangrijk! We voelen ons door de regering in de steek gelaten: een verzoek om indicatie is al tweemaal afgewezen. WeHelpen helpt ons echt. En daarom wilde ik  graag ons verhaal vertellen. Zo fijn dat jullie dit initiatief hebben genomen, zodat mensen elkaar kunnen vinden. Dank je wel!’

Hoe groot is de kans, dat je via een site als WeHelpen ‘een oude bekende’ treft?  Judith heeft zelf aan één vraag genoeg om haar verhaal te vertellen. “Ik ben opgegroeid in een buurt, waar iedereen elkaar hielp. Mijn ouders waren zeer sociaal en hebben me dat meegegeven. Het is dus niet zo vreemd, dat ik zelf ook graag iets voor een ander doe.” Ze kijkt even voor zich uit en vervolgt dan: “Een fijne vriend, Jules Peters, attendeerde mij op WeHelpen. Hij vond het zeer goed bij mij passen. En hij wist, dat ik wat meer tijd om handen zou krijgen.”   

“Ik heb een account aangemaakt op de site van WeHelpen, waarin ik o.a. mijn hulp aanbied voor vervoer”, zegt Judith. “Bij het zien van weinig profielfoto’s heb ik onze twee honden als profielfoto ingesteld. Al snel, bijna direct, kreeg ik een hulpvraag van Nicole. Ook zij had een profielfoto van hun honden. Een foto kan dus zeker goed van pas komen bij je profiel. Op Facebook las ik, dat we allebei het Hondenlosloopgebied St. Pieter kennen. Grote kans dus, dat we elkaar wel eens hadden gezien. Omdat hun hulpvraag op korte termijn zou zijn, hebben we snel kennis gemaakt. Kijken of er echt een match was. Ze wonen niet ver bij mij vandaan en zodra Nicole de deur opende, herkenden we elkaar. Ik ben haar inderdaad tijdens het uitlaten van de honden wel eens tegengekomen. Leuk!”  

“Nicole zorgt voor haar man, Eugène, en beiden hebben een rolstoel nodig”, vertelt ze. “Ze zochten een chauffeur om hen in hun eigen rolstoelbus van en naar het ziekenhuis te rijden. Dus nu begeleid ik hen. Ik heb zelfs mijn eigen agenda bij de hand voor eventuele vervolgafspraken. Tussendoor is er ook contact, mocht het nodig zijn. ‘Kleine moeite, groot plezier’, denk ik dan.”  

Op de vraag of ze zelf wel eens via www.wehelpen.nl om hulp heeft gevraagd, schudt ze haar hoofd. “Gelukkig is daar geen reden voor. Ik zie wel, dat het een ideale plek is om hulp te vinden en aan te reiken, vooral in deze tijd waar buren elkaar soms amper kennen. Als ik aan bekenden vertel dat ik dit doe, zijn ze niet verbaasd. Ze kennen me niet anders. En ik merk dat ze aan het denken worden gezet. Misschien kan ik hen zo stimuleren zich ook aan te sluiten bij WeHelpen. Want het is gewoon enorm fijn iets te kunnen betekenen voor een ander!” 

Els heeft het niet gemakkelijk. Ze is al jaren chronisch ziek en minder valide, maar redde het met een beetje hulp nog net. Tot 2011. Vanaf dat moment was ze nog niet hersteld van de ene tegenvaller of de volgende diende zich aan. Ze praat er redelijk luchtig over, maar je hoort de gefrustreerde ondertoon. Dan werpt ze een blik op haar dochter. En verschijnt een stralende glimlach. 

Relativerende relatie
Lies is enig kind. En houdt veel van haar moeder. Ze gaan ontspannen met elkaar om. Zware discussies worden met een kwinkslag gerelativeerd. Daar waar de aangepaste woning hier en daar ‘hulp nodig heeft’, zoals een scheefzakkend terrasje in de achtertuin, wordt en-passant vermeld dat de verwarmde toiletbril dan weer wel een pluspunt is. Ze lachen er allebei hartelijk om! 

Overbelaste mantelzorgers
“Die verzorging, dat is het punt nog niet eens”, zegt Lies. ‘Het is vooral de wirwar van niet met elkaar samen-werkende organisaties die het leven van een mantel-zorger complex maken. En dan beschouw ik mezelf eigenlijk niet eens als ‘mantelzorger’. Ik ben gewoon een dochter, en ik help mijn moeder waar nodig.” Els valt haar bij: “Je komt in een molen terecht. Het systeem beoordeelt ‘jouw geval’. En gaf mij een indicatie die echt niet paste bij de situatie. Pas toen Lies zich er intensief en onophoudelijk mee bemoeide, kreeg ik de persoonlijke en huishoudelijke zorg die ik nodig had. Waarmee ik wil aangeven dat het dus niet zo vreemd is dat zoveel mantelzorgers overbelast raken!” 

Loslaten is anders vasthouden
“Dat is eigenlijk het merkwaardige”, vult Lies aan. “Dat wat die doelgroep zou moeten ontlasten, geeft nu een extra belasting, naast alles wat er al moet worden opgepakt en georganiseerd rondom een persoon die hulp nodig heeft. De bedoeling is vast goed, maar het resultaat is onnodig complex. Ik gebruik in mijn contacten regelmatig de term ‘NIVEA’: Niet Invullen Voor Een Ander. Juist door te investeren in een goede onderlinge samenwerking tussen de betrokken organisaties, kun je voorkomen dat er geen overzicht meer is, zaken dubbel of niet worden geregeld en de zorgkosten dus steeds verder blijven stijgen. Het is zo gemakkelijk gezegd: ‘zorg zelf voor een netwerk’. Maar we zijn met z’n tweetjes en dan ben je blij met alle hulp die voor je geregeld wordt.” Even is ze stil. En zegt dan: “Natuurlijk wil je alles zelf doen. Controle houden. Toch moet je leren dat ‘loslaten gewoon anders vasthouden is’. Die uitspraak hoorde ik laatst van een collega en die slaat de spijker op z’n kop. De zorgorganisaties kunnen hier een essentiële rol in spelen.”

Mantelzorgcompliment
Een levensmotto van Els is ‘kijken naar wat je wel kan, en niet naar wat je niet meer kan’. Ze vertelt zichtbaar trots dat ze ambassadeur is bij de Flor van Putte Stichting, die onder ander een tweedaagse voor chronisch zieken en hun mantelzorgers organiseert. En haar wens om met haar Canta een sponsortocht te rijden naar Santiago de Compostella. Om zo aandacht te vragen voor alle initiatieven voor mensen met kanker, waaronder Inloophuizen, Stichting Vaarkracht en dus de Flor van Putte Stichting. Zij organiseren veel activiteiten voor mantelzorgers, want juist die verdienen het ook ‘om er even uit te zijn’. Els: “Veel gemeenten hebben het ‘mantelzorgcompliment’ weggesaneerd. Terwijl deze organisaties laten zien, hoe waardevol hun inzet is. Ze verdienen het om in het zonnetje te worden gezet. Net als mijn dochter Lies!”

Neem meneer Jansen en zijn hond Bowie. Genoemd naar de bekende artiest, want ook zijn hond heeft twee verschillend gekleurde ogen. Grappig. Meneer Jansen is al wat ouder, zijn kinderen wonen niet in de buurt. Hij redt zich eigenlijk prima sinds het overlijden van zijn vrouw. Totdat hij net iets te ver reikte op dat keukentrapje. Gelukkig had hij zijn mobiele telefoon op zak.

Eenmaal weer thuis met zijn gebroken been in het gips, belt hij met de zorgverzekeraar: ‘Wie kan de komende zes weken Bowie uitlaten?’ Hij kent wel een paar mensen in de buurt, maar de komende periode zit hij aan huis gekluisterd. Dat vraagt nogal wat van zijn kennissen. De dame aan de telefoon toont alle begrip. Maar maakt gelijk duidelijk dat dit niet door de verzekeraar wordt geregeld. Ze verwijst hem door naar de lokale welzijnsinstelling.

Die meneer weet gelukkig wel raad. Hij plaatst een oproep voor meneer Jansen op wehelpen.nl. Een website waar je bij jou in de omgeving kunt aangeven waar je hulp bij nodig hebt. Buurtgenoten die best een keer iemand willen helpen met iets dat ze leuk vinden om te doen, kunnen zo in actie komen.  

En het werkt. Binnen twee dagen zijn er maar liefst 12 reacties. Ze hebben hun eigen, drukke leven. Ze kunnen niet elke dag. Maar samen lukt het zeker. Via het hulpnetwerk dat ze op de website hebben aangemaakt, houden ze contact met elkaar. Als iemand onverhoopt niet kan, springt een ander makkelijk bij.

En daar blijft het niet bij. Van het een, komt ’t ander: waar je voor vijf kookt, is een zesde portie geen enkele moeite. En als je toch boodschappen gaat doen, zijn wat extra artikelen zo meegenomen. Door hun gezamenlijke zorg rondom meneer Jansen, leren ze elkaar ook wat beter kennen. En wordt zelfs de kinderopvang onderling geregeld. En dat allemaal omdat meneer Jansen net iets te ver reikte op dat keukentrapje.

Naam is gefingeerd in verband met de privacy van ‘meneer Jansen’.

Anneke is apothekersassistente, heeft een leuk leven en veel aanspraak. Dan ontmoet ze een leuke man uit Groningen. Ze worden verliefd. Ze zijn zo dol op elkaar, dat ze besluit haar baan op te zeggen en naar Groningen te verhuizen. In haar nieuwe woonomgeving wil ze ook iets voor anderen betekenen. Maar ze weet niet precies wat. Via Google komt ze op de website wehelpen.nl. Ze wordt enthousiast van de mooie vragen. Vooral die van Sylvia, die gezelschap voor haar moeder zoekt. En dus reageert ze.

Iets voor een ander betekenen

Ze spreken af en er is gelijk een klik. Allebei hebben ze inmiddels het nodige meegemaakt. De moeder van Sylvia kampt met ernstige gezondheidsklachten en is daardoor psychisch wat in de war geraakt. Ze wil eigenlijk alleen door haar enige dochter worden geholpen met dagelijkse zorg. Anneke heeft ook de nodige ervaring met psychische aandachtspunten binnen het gezin. Maar beiden vinden ze het prettig om ook voor andere mensen iets te kunnen betekenen. En dus maken ze een afspraak.

Gewoon een optimist

Anneke en Sylvia’s moeder kunnen het prima vinden en spreken regelmatig af. Een wandeling naar het winkelcentrum of zomaar een kopje koffie. Ze grinnikt en knipoogt. ‘Ik zeg altijd tegen haar: “mijn dag is écht goed als ik jou heb zien lachen.” Maar ik ben super blij als zich een goed gesprek ontwikkeld en er dingen naar boven komen drijven die al jaren weggestopt zijn. Ik zie het als een voorrecht dat ik een stukje op mag lopen met mensen tijdens een moeilijke periode in een kwetsbaar mensenleven.

Sommige mensen hebben zoveel afstand en weerstand opgebouwd dat het onmogelijk lijkt om door die vestingmuur heen te breken. Als ik dan merk dat die muur gaat scheuren en soms zelfs afbrokkelen … Dat er zoveel vertrouwen is dat mensen me vertellen waar de werkelijke pijn zit. Dan ben ik dankbaar. Op zo'n moment voel ik waarom ik dit "werk" zo mooi vind. Sylvia noemt me een engel, maar ik ben gewoon een optimist en denk en hoop altijd dat er iets te bereiken valt.’

De zonzijde zien

Anneke: ‘Ik heb het nodige meegemaakt en heb altijd geprobeerd om positief te blijven. Dat wil ik andere mensen meegeven.’ Waarna ze met een warme handdruk afscheid neemt en zich bij de deur zich nog even omdraait: ‘Het voelt geweldig om te proberen wat zonlicht te planten in harten van mensen die alleen nog maar grijs kunnen zien. WeHelpen is een geweldige site, ieder vindt er iets wat hij/zij kan op ieders terrein. Ik heb iemand leren breien en doe iedere week vanuit Humanitas iets leuks samen met een mevrouw met verstandelijke beperking. Ook haal ik boodschappen voor een meneer van wie de buurvrouw is weggevallen en wiens huishoudelijke hulp het niet meer mag doen. Ik had nooit gedacht zoveel moois te ervaren met vrijwilligerswerk, ik zou nu nooit meer iets anders willen!’